Microbiologie in hapklare porties
Van TB tot Behandeling (Deel 2): Gezondheid boven Winst
DEEL 2
Als korte samenvatting van deel 1 van dit artikel: bedaquiline is een nieuw antimicrobieel geneesmiddel dat effectief is tegen multiresistente tuberculose (MDR-TB) en minder giftig is en de behandelingsduur verkort. Bedaquiline was beschermd door een patent dat Johnson & Johnson (J&J) exclusieve marketingrechten gaf tot 2023. Hoewel er tal van factoren bijdragen aan de voortdurende verspreiding van besmettelijke ziekten in lage- en middeninkomenslanden, zoals toegang tot schoon water en voedsel, goede sanitaire voorzieningen en betaalbare en effectieve gezondheidszorg, speelt de prijs van levensreddende behandelingen een grote rol. Omdat J&J $272 in rekening bracht voor een kuur van zes maanden, was bedaquiline niet gemakkelijk toegankelijk of betaalbaar voor de mensen die het het hardst nodig hadden.
Een Voorgestelde Oplossing: Wereldwijde Toegankelijkheid door het Ontmantelen van Winstgerichte Gezondheidszorg
Het primaire patent op bedaquiline verliep op 18 juli 2023. J&J probeerde secundaire patenten te implementeren, waardoor de beschikbaarheid tot 2027 zou worden beperkt. Dit proces, waarbij kleine wijzigingen aan gepatenteerde geneesmiddelen worden aangebracht om hun patentduur te verlengen en zo winst en marktdominantie te behouden, staat bekend als patent evergreening. In dit geval was het enige verschil met J&J’s “nieuwe” bedaquiline de toevoeging van een negatief geladen ion genaamd fumaraat aan de formulering, wat invloed kan hebben op de stabiliteit en absorptie-eigenschappen van het molecuul.
Het eerste hoopvolle teken in de strijd voor bredere beschikbaarheid van bedaquiline kwam in juli 2023: J&J verleende licenties aan het Global Drug Facility (GDF) van het Stop TB Partnership, waardoor 44 lage- en middeninkomenslanden bedaquiline konden verkrijgen voor $130 per zes maanden – een prijsverlaging van 55%. Echter, dit akkoord sloot landen met een hoge TB-besmettingsgraad uit die hun medicijnen niet via GDF inkochten, zoals Rusland en Zuid-Afrika. Hierdoor bleven veel mensen kwetsbaar voor MDR-TB.
De eerste stap in het tegenhouden van J&J’s secundaire patentaanvraag kwam van het Indiase Octrooibureau, dat de verlenging afwees en daarmee J&J’s monopolie effectief beëindigde. Dit besluit werd toegejuicht door onder meer Artsen zonder Grenzen (MSF), maar er bleven nog grote uitdagingen in ten minste 34 andere landen met een hoge TB-besmettingsgraad. Toenemende druk van MSF en andere TB-activisten, waaronder Partners in Health, en publiciteit van YouTuber en schrijver John Green, leidden tot een grote online campagne tegen J&J’s patent evergreening. De Twitter-hashtag #PatientsNotPatents verzamelde meer dan 10.000 tweets, en 117.000 mensen ondertekenden een petitie van MSF waarin werd geëist dat J&J de prijs van bedaquiline zou verlagen.
In midden juli 2023 besloot J&J uiteindelijk om de secundaire patenten niet af te dwingen, waardoor de productie van generieke bedaquiline mogelijk werd. Hierdoor kan de prijs dalen tot slechts $48 voor een behandeling van zes maanden.
Hoewel er aanzienlijke vooruitgang is geboekt bij de bestrijding van MDR-TB en het toegankelijk maken van behandelingen, stellen veel TB-activisten dat er nog een lange weg te gaan is om winstgerichte gezondheidszorg volledig uit te bannen. Toch is er hoop dat de concurrentie tussen generieke bedaquiline-producenten de prijs verder zal verlagen, wat een cruciale stap is voor lage- en middeninkomenslanden. De grote impact van publieke activisme in deze kwestie geeft hoop op toekomstige successen in soortgelijke campagnes.
Een Breder Perspectief op de Toekomst van Antimicrobiële Resistentie (AMR)
Vanuit wetenschappelijk oogpunt is de uitdrukking “niemand is veilig totdat iedereen veilig is” bijzonder relevant in de context van infectieziekten. Winstgerichte gezondheidszorg die zich uitsluitend richt op hoge-inkomenslanden zal de verspreiding van medicijnresistente bacteriële pathogenen over de hele wereld blijven stimuleren. Terwijl deze pathogenen aanvankelijk lage- en middeninkomenslanden zullen treffen, zullen deze MDR-infecties uiteindelijk uitgroeien tot wereldwijde pandemieën. De strijd tegen antimicrobiële resistentie (AMR) begint bij de ontwikkeling van antibiotica, die vanaf het begin bedoeld moet zijn voor wereldwijde distributie om effectief te zijn.
Momenteel wordt antibioticumonderzoek door grote farmaceutische bedrijven als niet winstgevend beschouwd om meerdere redenen:
Antibiotica worden meestal slechts voor korte periodes voorgeschreven, in tegenstelling tot levenslange medicatie zoals bloeddrukmedicatie of antidepressiva.
Zodra een nieuw antibioticum op de markt komt, is het slechts een kwestie van tijd voordat resistentie ontstaat, waardoor het minder effectief wordt.
Een tijdlijn laat zien hoe snel antibiotica hun effectiviteit verliezen na introductie in de klinische praktijk.
De toename van AMR en de afname van de effectiviteit van geneesmiddelen benadrukken de noodzaak voor nieuwe chemische structuren, een gebied waarin academische onderzoeksgroepen historisch gezien hebben uitgeblonken. Meer financiering voor laboratoria die zich bezighouden met antibioticadiscovery en -ontwikkeling zou de betrokkenheid bij dit vakgebied vergroten en een wereldwijde AMR-crisis helpen voorkomen voordat deze zich ontwikkelt.
Door de nadruk te leggen op initiatieven die al in academische laboratoria bestaan, zoals open-access publicaties en non-profit onderzoek, kan deze kwestie wereldwijd onder de aandacht worden gebracht.Hoewel J&J’s besluit om de secundaire patenten niet af te dwingen een enorme impact zal hebben, is dit slechts een klein voorbeeld van de grotere structurele veranderingen die nodig zijn. Andere farmaceutische bedrijven moeten dit voorbeeld volgen om echt verschil te maken. Het oplossen van ongelijkheid in gezondheidszorg vereist voortdurende waakzaamheid. Net zoals bacteriële pathogenen zich constant voortplanten en evolueren om de nieuwste behandelingen te omzeilen, moeten wij groeien en ontwikkelen om te voldoen aan de eisen van de wereldwijde volksgezondheid.
For More Information:
To read more about the beginnings of MSF’s campaign, click here.
To read the original press release from Stop TB Partnership, click here.
To read MSF’s take on patent evergreening, click here and here.
To check out John Green’s YouTube channel, click here, and for his video to J&J, click here.
Featured image: Generated using AI
Vertaald door: Mira Stas
micro-bites.org 